Verre Oosten wegen naar onafhankelijkheid: Birma, Indochina, Indonesië, Maleisië

Paden uit het Verre Oosten naar onafhankelijkheid: Birma, Indochina, Indonesië, Maleisië.

De Tweede Wereldoorlog markeerde het begin van de dekolonisatie van Aziatische landen. Hij volgde geen uniform patroon, er waren waarschijnlijk meer verschillen dan overeenkomsten. Wat bepaalde het lot van de landen van het Verre Oosten in de jaren '40 en '50?

De belangrijkste gebeurtenis in het tijdperk van grote geografische ontdekkingen was niet de ontdekking van Amerika door Columbus en niet de omsingeling van de wereld door de expeditie van Magellan, maar de overwinning van de Portugezen in een zeeslag in de haven van Diu voor de westelijke kust van het Indiase schiereiland. Op 3 februari 1509 versloeg Francisco de Almeida de "Arabische" vloot daar - dat wil zeggen de Mamelukken uit Egypte, ondersteund door de Turken en islamitische Indiase prinsen - wat de controle van Portugal over de Indische Oceaan verzekerde. Vanaf dat moment namen de Europeanen geleidelijk bezit van de omliggende landen.

Een jaar later veroverden de Portugezen Goa, wat aanleiding gaf tot Portugees India, dat geleidelijk zijn invloed vergrootte en China en Japan bereikte. Het monopolie van Portugal werd honderd jaar later verbroken, toen de Nederlanders in de Indische Oceaan verschenen, en een halve eeuw later arriveerden de Britten en Fransen. Hun schepen kwamen uit het westen - over de Atlantische Oceaan. Uit het oosten, uit de Stille Oceaan, kwamen op hun beurt de Spanjaarden: de Filippijnen die ze hadden veroverd waren ooit geregeerd vanuit Amerikaanse landgoederen. Aan de andere kant bereikten de Russen de Stille Oceaan over land.

Aan het begin van de XNUMXe en XNUMXe eeuw won Groot-Brittannië de hegemonie in de Indische Oceaan. Het juweel in de kroon van de Britse koloniale bezittingen was Brits-Indië (waar de moderne republieken India, Pakistan en Bangladesh vandaan komen). Ook de moderne staten Sri Lanka en Myanmar, beter bekend als Birma, waren bestuurlijk ondergeschikt aan Brits-Indië. De moderne Federatie van Maleisië was in de XNUMXe eeuw een conglomeraat van vorstendommen onder het protectoraat van Londen (het Sultanaat van Brunei koos voor onafhankelijkheid), en nu was het rijke Singapore in die tijd slechts een arm Brits bolwerk.

Illustratie voor het gedicht van Rudyard Kipling "The White Man's Burden": zo werden de koloniale veroveringen aan het einde van de XNUMXe eeuw geïdealiseerd: John Bull en Uncle Sam vertrappen de stenen van onwetendheid, zonde, kannibalisme, slavernij op weg naar de standbeeld van de beschaving...

Nederlands-Indië werd het hedendaagse Indonesië. Frans Indochina is tegenwoordig Vietnam, Laos en Cambodja. Frans-Indië - kleine Franse bezittingen aan de kust van het Deccan-schiereiland - werden verenigd in de Republiek India. Een soortgelijk lot trof het kleine Portugese India. De Portugese kolonie op de Spice-eilanden is tegenwoordig Oost-Timor. Spaans India werd aan het einde van de 1919e eeuw veroverd door de Verenigde Staten en is tegenwoordig de Filippijnen. Ten slotte vormen de voormalige Duitse koloniale bezittingen die Berlijn in XNUMX verloren heeft het grootste deel van de Onafhankelijke Staat Papoea-Nieuw-Guinea. Op hun beurt zijn de Duitse koloniën op de eilanden in de Stille Oceaan nu over het algemeen geassocieerde landen met de Verenigde Staten. Ten slotte veranderden de Russische koloniale bezittingen in de Mongoolse Republiek en werden een deel van China.

Honderd jaar geleden was bijna heel Azië onderworpen aan de koloniale macht van Europeanen. Er waren weinig uitzonderingen - Afghanistan, Iran, Thailand, China, Japan, Bhutan - en twijfelachtig, aangezien zelfs deze landen op een bepaald moment werden gedwongen ongelijke verdragen te ondertekenen of onder Europese bezetting vielen. Of onder Amerikaanse bezetting, zoals Japan in 1945. En hoewel de Amerikaanse bezetting nu voorbij is - althans officieel - worden de vier eilanden voor de kust van Hokkaido nog steeds bezet door Rusland en zijn er geen verdragen getekend tussen de twee landen.

vredesverdrag!

de last van de gele man

In 1899 publiceerde Rudyard Kipling een gedicht genaamd The White Man's Burden. Daarin riep hij op tot koloniale veroveringen en rechtvaardigde deze met de introductie van technologische vooruitgang en christelijke gebruiken, de strijd tegen honger en ziekte, de bevordering van onderwijs en hogere cultuur onder de inheemse volkeren. "De last van de blanke man" werd de slogan van zowel tegenstanders als aanhangers van het kolonialisme.

Als koloniale veroveringen de last van de blanken zouden zijn, namen de Japanners een andere last op zich: de bevrijding van de gekoloniseerde volkeren van Azië van de Europese overheersing. Ze begonnen dit al in 1905 te doen, door de Russen te verslaan en hen uit Mantsjoerije te verdrijven, en vervolgens tijdens de Eerste Wereldoorlog door de Duitsers uit Chinese koloniale bezittingen te verdrijven en hun eilanden in de Stille Oceaan te veroveren. De daaropvolgende Japanse oorlogen hadden ook een soortgelijke ideologische basis, die we tegenwoordig anti-imperialistisch en antikoloniaal zouden noemen. De militaire successen van 1941 en 1942 brachten bijna alle Europese en Amerikaanse koloniale bezittingen in het Verre Oosten naar het rijk van Japan, en toen deden zich verdere complicaties en problemen voor.

Hoewel de Japanners oprechte aanhangers van hun onafhankelijkheid waren, bleek dit niet noodzakelijkerwijs uit hun acties. De oorlog verliep niet volgens hun plan: ze waren van plan om het te spelen zoals in 1904-1905, d.w.z. na een succesvol offensief zou er een defensieve fase zijn waarin ze de Amerikaanse en Britse expeditietroepen zouden verslaan en vervolgens vredesonderhandelingen zouden beginnen. De onderhandelingen zouden niet zozeer territoriale voordelen opleveren als wel economische en strategische veiligheid, in de eerste plaats de terugtrekking van de machten uit hun Aziatische koloniën en daarmee de verwijdering van vijandelijke militaire bases uit Japan en het verschaffen van vrijhandel. Ondertussen waren de Amerikanen van plan de oorlog te blijven voeren tot de onvoorwaardelijke overgave van Japan, en de oorlog sleepte voort.

Volgens het internationale recht is het tijdens de vijandelijkheden onmogelijk om politieke veranderingen door te voeren: om nieuwe staten te creëren of zelfs om de inwoners van de bezette gebieden in het leger op te roepen (zelfs als ze dat willen). We moeten wachten op de ondertekening van het vredesverdrag. Deze bepalingen van internationaal recht zijn helemaal niet kunstmatig, maar volgen uit gezond verstand - totdat er vrede is, kan de militaire situatie veranderen - en daarom worden ze gerespecteerd (naar verluidt de oprichting van het Koninkrijk Polen in 1916 door de Duitse en Oostenrijkse keizers was niet de oprichting van een nieuwe staat, maar alleen de wederopbouw van het sinds 1815 bestaande "koninkrijk van congressen", bezet sinds 1831, maar niet geliquideerd door de Russen; een vredesverdrag zou nodig zijn om het Koninkrijk Polen, dat was immers niet ondertekend).

De Japanners, handelend in overeenstemming met het internationaal recht (en gezond verstand), verklaarden niet de onafhankelijkheid van de naties die ze hadden bevrijd. Dit stelde natuurlijk hun politieke vertegenwoordigers teleur, aan wie al voor de oorlog onafhankelijkheid was beloofd. Aan de andere kant waren de inwoners van de voormalige Europese (en Amerikaanse) koloniën teleurgesteld over de economische exploitatie van deze landen door de Japanners, die velen als onnodig wreed beschouwden. Het Japanse bezettingsbestuur beschouwde hun optreden niet als wreed, de inwoners van de bevrijde koloniën werden behandeld volgens dezelfde normen als de bewoners van de oorspronkelijke Japanse eilanden. Deze normen verschilden echter van de lokale normen: het verschil zat vooral in wreedheid en strengheid.